Rękopis znaleziony w Saragossie
Czegóż tu nie ma! Intrygi, romanse, pojedynki, skarby w głębokich jaskiniach, cyganie i piękne księżniczki, tajne stowarzyszenia, przygody zwariowane i niesamowite, opowiedziane ze swadą, humorem, zadumą; tuziny wątków wyrastających jedne z drugich, przeplecione w niemożliwym, wspaniałym bałaganie. Historia tej książki jest niemniej fascynująca niż jej treść. Potocki zaczął ja pisać w roku 1804. W rok później opublikował część tekstu, jednak nadal nad nim pracując, aż do swojej samobójczej śmierci w 1815 roku. Dwie skrócone wersje i jedna kompletna, na której jest oparte to nagranie, zostały opublikowane pośmiertnie. Części francuskiego oryginału zaginęły, zachowało się jedynie polskie tłumaczenie Edmunda Chojeckiego wydane w 1847 roku, które jest uznane za kanoniczna wersje i podstawę do przekładów na inne języki. (Summary by Nina Brown) [chương_files]